Λιπώδες Ήπαρ

Το λιπώδες ήπαρ ή η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος (NAFLD) αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας καθώς κυριότερες αιτίες του αποτελούν η παχυσαρκία, η κατάχρηση αλκοόλ, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ, η αντίσταση στην ινσουλίνη, το μεταβολικό σύνδρομο, η υπερλιπιδαιμία, η υπέρταση και σπανιότερα αλλά εξίσου σοβαρά ο πρωτεϊνοθερμιδικός υποσιτισμός καθώς επίσης και η χρήση ορισμένων φαρμάκων τα οποία έχουν τοξική δράση στο ήπαρ.

Οι παρεμβάσεις διατροφής και άσκησης παραμένουν οι πρώτες κατευθυντήριες οδηγίες  θεραπείας και οι μελέτες έχουν δείξει ότι η υγιεινή διατροφή και η απώλεια βάρους στα πρώιμα στάδια της νόσου μπορούν να είναι επαρκή για τον έλεγχο της εξέλιξης της.

Οι ασθενείς συνήθως με λιπώδες ήπαρ ακολουθούν δίαιτες δυτικού τύπου, υπερβολικής κατανάλωσης θερμίδων, πλούσιες σε κορεσμένα λιπαρά, ζωϊκές πρωτεΐνες, ζάχαρη, χοληστερόλη και νατρίο τα οποία συμπεριλαμβάνονται στις υπερβολικές ποσότητες κατανάλωσης  επεξεργασμένων και κατεψυγμένωνπρόχειρων γεύματων, κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένων κρεατικών, λαρδί,ολόπαχων γαλακτοκομικών με πλήρη λιπαρά, υψηλών ενεργειακά σνακς πλούσιων σε ζάχαρη και νάτριο, fast-food γευμάτων, έτοιμων χυμών εμπορίου και σακχαρούχων ροφημάτων, κέικς, μπισκότων και γλυκών και φτωχές σε όσπρια,δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα, λαχανικά, εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς και ψάρια.

Ο σοβαρός περιορισμός των συνολικών προσλαμβανόμενων θερμίδων, η πρόκληση κέτωσης ή η μείωση της πρόσληψης ελεύθερης ζάχαρης και ο περιορισμός της κατανάλωσης επεξεργασμένων υδατανθράκων μπορεί να ενισχύσει την προστασία του ήπατος, καθιστώντας έτσι τις διατροφικές παρεμβάσεις μια πολλά υποσχόμενη στρατηγική για τη θεραπεία του λιπώδους ήπατος. 

Τα θρεπτικά συστατικά είναι μέρος των τροφίμων και το φαγητό που επιλέγουμε προς κατανάλωση συνθέτει τα γεύματά μας, τα οποία συνθέτουν τα διατροφικά μας πρότυπα.

Αρκετές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει τον σημαντικό ρόλο συγκεκριμένων μακροθρεπτικών συστατικών στην έναρξη και την εξέλιξη της νόσου ωστόσο τα μακροθρεπτικά αυτά συστατικά είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ποσότητα της ενεργειακής πρόσληψης που παρέχεται στον ασθενή εξατομικευμένα, την αναλογία των συγκεκριμένων αυτών μακροθρεπτικών συστατικών στην συνολική ενεργειακή πρόσληψη που εξατομικεύεται για τον κάθε ασθενή και τα τρόφιμα τα οποία τα περιέχουν που επιλέγονται για να συμπεριληφθούν στην διατροφή του ασθενή.

Μακροθρεπτικά συστατικά όπως κορεσμένα λιπαρά οξέα, τρανς λιπαρά οξέα, απλά σάκχαρα (σακχαρόζη και φρουκτόζη) και ζωικές πρωτεΐνες φαίνεται ότι επηρεάζουν αρνητικά και βλάπτουν το ήπαρ. Τα μακροθρεπτικά αυτά συστατικά ρυθμίζουν τη συσσώρευση τριγλυκεριδίων και την αντιοξειδωτική δράση στο ήπαρ, η οποία επηρεάζει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και τον μεταγευματικό μεταβολισμό των τριγλυκεριδίων. 

Αντίθετα, μακροθρεπτικά συστατικά όπως τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, τα ω-3 λιπαρά, οι φυτικές πρωτεΐνες και οι διαιτητικές ίνες φαίνεται να έχουν ευεργετική επίδραση στο ήπαρ.

Η μεσογειακή διατροφή έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης λιπώδους ήπατος λόγω της υψηλής αναλογίας μονοακόρεστων λιπαρών οξέων (MUFA) και κορεσμένων λιπαρών οξέων (SFA), στην οποία το συνολικόπροσλαμβανόμενο λίπος αντιπροσωπεύει το 30-35% της ημερήσιας συνολικής κατανάλωσης ενέργειας και βασίζεται σε φρούτα, λαχανικά, ψάρια, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, άπαχα ή ημιάπαχα γαλακτοκομικά και ελαιόλαδο. 

Επίσης η μεσογειακή διατροφή μπορεί να αποτελέσει μία ασφαλή και αποτελεσματική προσέγγιση για την θεραπεία ασθενών με λιπώδες ήπαρ καθώς μπορεί να μειώσει τον ΔΜΣ και την λιπώδη μάζα σώματος, να βελτιώσει το υπέρβαρο και τη σπλαχνική παχυσαρκία, να μειώσει τον κίνδυνο ηπατικήςστεάτωσης και κίρρωσης του ήπατος σε ασθενείς με λιπώδες ήπαρ. 

Η αυξανόμενη σημασία της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος (NAFLD), της μεγαλύτερης μη μεταδοτικής ηπατικής νόσου, οδηγεί εγγενώς σε αυξημένη προσοχή στον τρόπο ζωής και διατροφής.